Mae’r NFU a Janet Finch-Saunders, Aelod Cynulliad Aberconwy, am weld adolygiad brys o’r Rhaglen Datblygu Gwledig yng Nghymru. Mae hyn yn sgil cynigion Llywodraeth Cymru ar gyfer ffermio ar ôl Brexit yn Ffermio Cynaliadwy a’n Tir.
Mae’r cynigion sy’n cael eu hystyried yn cynnwys cyflwyno Cynllun Ffermio Cynaliadwy, a fyddai’n cynnwys dwy ran: cymorth busnes gyda ffocws ar gyngor, buddsoddi cyfalaf a datblygu sgiliau, a’r Taliad Ffermio Cynaliadwy a fyddai’n gwobrwyo ffermwyr am gyflawni canlyniadau.
Wrth drafod y sefyllfa, dywedodd Janet:
“Rydw i am weld diwydiant ffermio cynhyrchiol a phroffidiol yma yng Nghymru.
“Mae Brexit yn cynnig cyfle i fynd i’r afael â phroblemau difrifol, megis y ffaith ein bod ond yn cynhyrchu digon o fwyd i fod yn hunangynhaliol am 61% o’r flwyddyn.
“Ers cyhoeddi Brexit a’n Tir, rydw i wedi tynnu sylw at bwysigrwydd cynhyrchu bwyd yng Nghymru, ac wedi bod yn glir bod angen taliadau uniongyrchol, yn enwedig er mwyn i ffermwyr gael cymorth gydag anwadalrwydd y farchnad.
“Dydw i ddim am reoli prisiau’r farchnad o gwbl, ond mae’n rhesymol disgwyl i Lywodraeth Cymru gael strategaeth sy’n ddigon hyblyg i ymateb i newidiadau yn yr hinsawdd ar ôl Brexit.
“Yn syfrdanol, nid oes gan y cynlluniau diweddaraf fecanwaith sefydlogrwydd o hyd, sy’n golygu y byddai ffermwyr yn agored iawn i beryglon marchnad anwadal.
“Mae ffermwyr wedi cysylltu â mi i fynegi eu pryderon bod cynigion Llywodraeth Cymru yn efelychu’r Rhaglen Datblygu Gwledig. Wrth ystyried bod y gwariant ar gyfer y cyfnod 2014-20 ond yn 41% erbyn diwedd mis Awst, mae aneffeithlonrwydd y model fel dull cymorth yn ymddangos yn glir.
“Hefyd, ni all fod yn iawn fod ffermwyr wedi gorfod cyflogi cynghorwyr ac ymgynghorwyr i helpu gyda’u ceisiadau.
“Mae angen adolygiad brys o’r rhaglen felly i bennu ei heffeithiolrwydd ac egluro sut dylai Llywodraeth Cymru geisio helpu i gynnal cynhyrchiant bwyd o ansawdd uchel yng Nghymru a’i hybu os oes modd”.
DIWEDD
Cwestiynau Ysgrifenedig i’r Cynulliad gan Janet
A fydd y Gweinidog yn cynnal adolygiad o’r Rhaglen Datblygu Gwledig gyda’r nod o ddarparu dadansoddiad o’i effeithlonrwydd?
All y Gweinidog egluro pam mai dim ond 41% o’r arian a ddyrannwyd i gyfnod 2014-20 y Rhaglen Datblygu Gwledig sydd wedi’i wario?
Yn dilyn Ffermio Cynaliadwy a’n Tir, all y Gweinidog ddarparu manylion yr hyn y mae’n ei ystyried fel cymhlethdod gweinyddol y Rhaglen Datblygu Gwledig?
Dogfennau:
Ymateb Janet i ymgynghoriad Brexit a’n Tir (2018)
Nodiadau:
Ymgynghoriad Ffermio Cynaliadwy a'n Tir (NFU)
Ymgynghoriad Ffermio Cynaliadwy a'n Tir (Llywodraeth Cymru)
Ffotograff:
Janet Finch-Saunders AC ym Marchnad Llanrwst