Mae Janet Finch-Saunders, yr Aelod o'r Senedd dros Aberconwy, wedi gofyn i Lywodraeth Cymru ystyried gwneud mynediad at gymorth iechyd meddwl yn haws, drwy gefnogi'r syniad o ddarparu gweithiwr hyfforddedig ym mhob practis meddyg teulu.
Mewn Cwestiwn Ysgrifenedig, gofynnodd Mrs Finch-Saunders:
Pa ystyriaeth y mae'r Gweinidog wedi'i rhoi i gefnogi'r gwaith o ddarparu gweithiwr iechyd meddwl penodedig ym mhob practis meddyg teulu yng Nghymru?
Daw'r ymyriad wrth i ni glywed bod mwy na 3.2 miliwn o wrthiselyddion wedi'u rhagnodi gan feddygon teulu yng Nghymru yn ystod y chwe mis wedi i'r pandemig Covid ddechrau - cynnydd o 115,660 o gymharu â'r flwyddyn flaenorol. Yn yr un cyfnod, roedd gostyngiad o draean yn nifer y bobl a atgyfeiriwyd at therapïau siarad <https://statswales.gov.wales/Catalogue/Health-and-Social-Care/Mental-He…; i 25,520.
Wrth drafod yr angen i ailedrych ar gymorth iechyd meddwl, dywedodd Janet:
“Fel y mae Mind Cymru wedi rhybuddio'n gwbl briodol, allwn ni ddim troi'n genedl sy'n llawer rhy barod i ddefnyddio cyffuriau gwrth-iselder i leddfu straen yn y tymor byr.
“Rhaid i gymorth iechyd meddwl fod yn gynaliadwy, gyda therapïau siarad a chwnsela yn galluogi gweithwyr proffesiynol hyfforddedig i ystyried pob mater yn ei gyfanrwydd.
Ond dyma'r broblem - yng Nghymru, dim ond drwy'r GIG y gellir cael gafael ar wasanaethau fel cwnsela a hynny drwy atgyfeiriad gan feddyg teulu.“Dyna pam rydw i wedi gofyn i'r Gweinidog ystyried cynigion gan gyd-gadeirydd Coleg Brenhinol y Meddygon Teulu yng Nghymru, i gefnogi'r gwaith o ddarparu gweithiwr iechyd meddwl penodedig ym mhob practis meddyg teulu ar hyd a lled Cymru.
“Mae Dr Peter Saul wedi dod i'r casgliad, yn gwbl briodol, bod darpariaeth o'r fath yn sicrhau y bydd cleifion yn cael trafodaeth iechyd meddwl gytbwys a fyddai'n caniatáu adolygiad o'r cymorth y maen nhw am ei gael a pha gymorth sydd ar gael, gan helpu i sicrhau bod y drefn o droi at feddyginiaeth yn unig, sy'n destun cryn bryder, yn dod i ben.
“Mae'n rhaid canfod cymorth o fath newydd os yw Llywodraeth Cymru am fynd i'r afael â'r hyn a fydd, mae'n debyg, yn waddol parhaol i’r pandemig hwn.”
Diwedd
Nodiadau i Olygyddion:
- I ddarllen sylwadau Dr Peter Saul, cliciwch yma <https://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-56087135>.
- Mae ystadegau ar gymorth iechyd meddwl yng Nghymru ar gael yma.
Llun: Emma SimpsonarUnsplash