Mae Janet Finch-Saunders AS - Aelod o’r Senedd dros Aberconwy - wedi siarad am ei phryder am ofalwyr di-dâl a’u hiechyd meddwl, yn dilyn cyhoeddiad y Prif Weinidog am gyfnod atal byr ledled Cymru o ddydd Gwener 23 Hydref.
Daw ei phryderon wrth i ni glywed bod 58% o ofalwyr di-dâl yn credu bod eu hiechyd corfforol wedi’i effeithio yn sgil gofalu drwy’r pandemig, tra bod 64% yn dweud bod eu hiechyd meddwl wedi gwaethygu. Cwblhaodd bron i 6,000 o ofalwyr holiadur ar-lein Carers UK. Dywedodd llawer o ymatebwyr fod canolfannau dydd a gostyngiadau mewn gwasanaethau eraill yn golygu bod y cymorth roeddynt yn arfer ei gael wedi’i leihau, gan adael llawer yn teimlo’n flinedig ac yn unig.
Nawr, mae Mrs Finch-Saunders wedi cyflwyno Cwestiwn Ysgrifenedig i weld a ellir cynnig mwy o gymorth i ofalwyr di-dâl lleol ledled y cyfnod clo, gan ofyn:
A fydd y Gweinidog yn ystyried caniatáu i unigolion sy’n ofalwyr/gofalwyr di-dâl ar gyfer yr unigolyn sy’n byw gyda nhw gyfarfod dan do gydag un aelwyd arall?
Wrth roi sylwadau ar ei phryder am les gofalwyr di-dâl lleol, dywedodd Janet:
“Amcangyfrifir bod 79% o ofalwyr di-dâl yng Nghymru yn darparu gofal i’w hanwyliaid, gyda llawer yn gwneud 11 awr ychwanegol o ofal di-dâl bob wythnos. Yn aml, mae llawer yn byw ar eu pen eu hunain gyda’r unigolyn sy’n derbyn eu gofal, gan ddibynnu ar gymorth canolfannau dydd neu anwyliaid i gael seibiant mawr ei angen.
“Gydol y pandemig, mae’r arwyr di-dâl hyn wedi parhau i weithio’n ddiflino i ofalu’n gariadus am eu hanwyliaid, heb y cymorth arferol gan deulu a ffrindiau, a gyda chymorth cyfyngedig gan wasanaethau lleol.
“Yn dilyn cyhoeddiad y Prif Weinidog am gyfyngiadau cenedlaethol ddoe, mae llawer o etholwyr pryderus wedi cysylltu â mi i ddeisebu Llywodraeth Cymru i ddiwygio eu rheoliadau er mwyn i ofalwyr di-dâl ein cenedl allu enwebu unigolyn a fyddai’n gallu ymweld â’u cartrefi i ddarparu cymorth meddyliol gydol y cyfnod anodd hwn.
“Mae’n rhaid i ni beidio â gadael i’n gofalwyr di-dâl ysgwyddo’r baich yn ystod y clo hwn ar eu pen eu hunain. Dyna pam fy mod wedi cyflwyno’r Cwestiwn Ysgrifenedig hwn i’r Gweinidog Iechyd a Gofal Cymdeithasol i adolygu ei safbwynt ar y mater a chaniatáu’r rhwydwaith cymorth hanfodol hwn gydol y cyfnod atal byr.”
DIWEDD